Ogólny      2021-11-11 00:00:00

11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości

Józef Piłsudski przejął wadzę w Polsce 11 listopada 1918 r. Sytuacja polityczna była jednak całkowicie inna niż w 1914r. Nie istniała już carska Rosja, rozpadły się Austro-Węgry, a w Niemczech od kilku dni trwała rewolucja. Nadzieje na odzyskanie niepodległości przez Polskę stały się wówczas bardzo realne, dlatego Polacy zaczęli tworzyć lokalne komitety i przejmować władzę administracyjną.

Da przełomowych wydarzeń dla odzyskania niepodległości przez Polskę doszło w listopadzie 1918 r. po wybuchu rewolucji w Niemczech. Z więzienia w Magdeburgu został uwolniony Józef Piłsudski, który przebywał tam od lata 1917 r. Dowódca Legionów 10 listopada 1918 przybył do okupowanej przez Niemców Warszawy. Następnego dnia 11 listopada 1918 r., reprezentująca Polaków w Królestwie Polskim Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu władzę wojskową. Dzień ten uznaje się za symboliczną datę odzyskania niepodległości, chodź dopiero trzy dni później 14 listopada Piłsudski otrzymał od Rady Regencyjnej także rządy cywilne i w ten sposób skupił w swoich rękach pełnie władzy. Wysłał wówczas specjalna notę informującą opinię międzynarodową o powstaniu państwa polskiego.

Pierwszym krajem, który uznał polską niepodległość były Niemcy. Dla Piłsudskiego nie było to jednak dobrą wiadomością, ponieważ poparcie niemieckie utwierdzało wśród aliantów fałszywy wizerunek Polski jako sprzymierzeńca państw centralnych. Z tego powodu większość krajów wstrzymała się z uznaniem nowych władz polskich, a alianci nadal akceptowali jedynie Komitet Narodowy Polski kierowany przez Romana Dmowskiego.

Wkrótce Piłsudski przystąpił do tworzenia rządu tymczasowego, którego celem miało być objęcie władzy do momentu przeprowadzenia wyborów i zwołania sejmu. Swój zamiar zrealizował już 18 listopada, powstał wówczas rząd, na którego czele stanął socjalista Jędrzej Moraczewski. Nowe władze przygotowały wiele reform, m.in. skróciły dzienny czas pracy do 8 godzin, wprowadziły ubezpieczenia społeczne i płacę minimalną oraz zapewniły kobietom prawa wyborcze. W specjalnym dekrecie określono także tymczasowe formy rządów. Zdecydowano, że Polska będzie republiką, a do momentu zwołania sejmu najwyższą władzę w kraju będzie sprawować Tymczasowy Naczelnik Państwa - Józef Piłsudski.

Celem Naczelnika stało się uzyskanie międzynarodowego uznania niepodległości Polski. Ostatecznie dzięki porozumieniu z Romanem Dmowskim w styczniu 1919 r. Piłsudskiemu udało się utworzyć nowy, uznany przez aliantów rząd pod kierownictwem Ignacego Jana Paderewskiego.

Opracowanie: Beata Stajszczyk